Maria Skalicka [1923-2002]
Urodzona 19.08.1923 r. i wychowana w Ustroniu na Śląsku Cieszyńskim, ukończyła studia ekonomiczne we Wrocławiu. Nakazem pracy w 1953 r. została skierowana do Katowic, gdzie pracowała w przedsiębiorstwach przemysłu węglowego, zajmując niewielkie mieszkanie przy ul. Sokolskiej. Zmarła 29.09.2002 r. w Katowicach, pochowana tamże na cmentarzu przy ul. Francuskiej.
Cała pozazawodowa działalność Marii Skalickiej skupiona była wokół Śląska Cieszyńskiego – jej ukochanej „małej ojczyzny”. Szlachetną pasją Pani Marii było kolekcjonowanie wszystkiego, co związane z beskidzką ziemią – książki, stare pocztówki, elementy strojów regionalnych, przedmioty użytkowe. Dzięki osobistym kontaktom i więzom przyjaźni z wieloma polskimi artystami zgromadziła wyjątkowo cenną kolekcję grafiki, w tym ex librisów takich wybitnych twórców, jak: Paweł Steller, Jan Wałach, Franciszek Jaworski, Ludwik Konarzewski, Tadeusz Michał Siara, Zbigniew Jóźwik i inni. W 1993 r. podarowała Miastu Ustroń swój dom rodzinny wraz ze zgromadzonymi zbiorami. Wśród najwartościowszych eksponatów są zabytkowa biblioteka „cieszyniana”, ex librisy, grafiki, medale, starodruki i druki unikatowe oraz cenny zbiór rzadko spotykanych wydawnictw bibliofilskich. Część kolekcji starodruków i druków bibliofilskich przekazała Książnicy Cieszyńskiej, a jeden z cennych starodruków do Muzeum Archidiecezjalnego w Katowicach.
Przez całe życie Maria Skalicka była zaangażowana w życie kulturalne, interesowała się sztukami pięknymi i muzyką. W swej pracy nawiązywała do dawnych tradycji cieszyńskich bibliofilów, którzy szerzyli kult książki polskiej na Śląsku Cieszyńskim, budząc i utrwalając tym samym narodową tożsamość. Poświęcała się działalności społecznej i popularno-naukowej, m.in prowadziła prelekcje o wybitnych postaciach swojego regionu m.in. o Karolu Kotschym, Karolu Miarce, Pawle Stellerze, Damianie Wieluchu z Jabłonkowa, Józefie Kiedroniu i wielu innych. W sposób szczególny ceniła Jana Sztwiertnię, pedagoga, społecznika, świetnie zapowiadającego się kompozytora, zamęczonego w 1940 r. przez hitlerowców w obozie Mauthausen – Gusen. Należała do grupy entuzjastów talentu beskidzkiego muzyka i inicjatorów postawienia w Ustroniu obelisku upamiętniającego życie i dzieło artysty. Rozkochana w muzyce była współorganizatorem koncertów muzycznych w kościele Zmartwychwstania Pańskiego w Katowicach, a także członkinią i społecznym pracownicą Śląskiej Ekspozytury Towarzystwa Chopinowskiego w Katowicach.
Była jedną z pierwszych, wieloletnią i wierną członkinią Towarzystwa Miłośników Ustronia. Pomimo, że dojeżdżała z Katowic, nie opuściła ani jednego zebrania. Uznaniem cieszy się też jej dorobek piśmienniczy. Publikowała na łamach miesięcznika „Słowo i myśl”. Jest autorką szczegółowej kroniki „W kręgu bibliofilów śląskich” obejmującej lata 1968-1988. Wstępem opatrzyła druki bibliofilskie dotyczące Jana Wantuły i Tobiasza Wiszniowskiego.
W uznaniu zasług otrzymała wiele odznaczeń, dyplomów i wyróżnień. Są to:
- 1972 Srebrna Odznaka Zasłużonemu w Rozwoju Województwa Katowickiego
- 1986 Złota Odznaka Zasłużonemu w Rozwoju Województwa Katowickiego
- 1986 Dyplom Honorowy za aktywną pracę w Macierzy Ziemi Cieszyńskiej
- 1988 Złota Odznaka Zasłużonemu dla Śląskiego Towarzystwa Przyjaciół Książki
- 1989 Dyplom Uznania Prezydenta Miasta Katowic za długoletnią działalność w społecznym ruchu kulturalnym
- 1992 Odznaka Zasłużonego Działacza Kultury przyznana przez Ministerstwo Kultury i Sztuki
- 1993 Honorowy Dyplom Uznania za Zasługi dla Miasta Ustronia
- 1998 Honorowa Odznaka za Zasługi dla Województwa Bielskiego
- 2008 Pośmiertnie Śląskie Towarzystwo Miłośników Książki i Grafiki nadało Marii Skalickiej Godność Honorowego Członka, która sercem i pracą oddana była książce i biliofilom.
- 2012 – w 10. rocznicę śmierci obszerny biogram Marii Skalickiej wraz z fotografiami rodzinnymi i nt. działalności biliofilskiej znalazł się w trzecim tomie serii CIESZYŃSKI SZLAK KOBIET.
Maria Skalicka na jednym ze spotkań w towarzystwie prof. Kaspera Świerzowskiego z Krakowa oraz prof. Michała Hilchena z Warszawy